Gender is geen natuurlijk gegeven
Volgens Judith Butler gaat gender veel verder dan alleen je persoonlijke identiteit. Gender is een sociaal fenomeen; een creatie waar wij allemaal samen vorm aan geven door middel van taal, gebaar en gedrag. Wat we zien als typisch mannelijk, typisch vrouwelijk, typisch voor hetero’s of typisch voor homo’s, hangt dus af van hoe we praten en handelen. Zo creëren we een sociale wereld vol stereotypen, die vaak beperkend werken. Maar gelukkig is de sociale werkelijkheid zo maakbaar als wat, en kan een stereotype altijd veranderen.

Anti-gender politiek
Genderstereotypen staan overal ter discussie, maar dat wordt lang niet door iedereen verwelkomd. Veranderende ideeën over wat woorden als ‘man’ en ‘vrouw’ betekenen, roepen bij veel mensen weerstand op. En die weerstand vormt een voedingsbodem voor conservatieve politici, die thema’s als gender en LHBTIQ+ gebruiken om kiezers achter zich te krijgen. Volgens hen schrijven woke activisten mensen voor wat ze wel en niet mogen zeggen, en beïnvloeden ze kinderen door regenboogvlaggen op te hangen op basisscholen. Weg met dat gender-activisme dus, en dat is een sentiment dat bij veel kiezers resoneert. Hoe komt dat? Wat maakt gender zo’n gevoelig onderwerp? En waarom is juist gender ineens zo prominent op de rechtse agenda verschenen?

In Who’s Afraid of Gender? gaat Butler op zoek naar een antwoord op deze vragen, en naar nieuwe mogelijkheden voor zowel vrijheid als solidariteit. Kom luisteren naar filosoof Katrine Smiet, die na een introductie in Butlers denken in gesprek gaat met socioloog Niels Spierings over hoe Butlers ideeën de huidige gender-discussie beïnvloeden. Pam Tönissen is de gespreksleider.